Page 7 - Odkryć fizykę 2 - fizyka, podręcznik, zakres podstawowy

Ładunki elektryczne

Doświadczenie 1.
Badanie oddziaływania ciał naelektryzowanych
Uwaga. W trakcie doświadczenia nie dotykaj bez potrze-
by kawałków taśmy od strony z klejem i trzymaj taśmę za
sam koniec. Rolki z taśmą dotykaj tylko z boku.
1. Przygotuj rolkę szerokiej taśmy klejącej i nożyczki.
2. Odetnij kawałek taśmy długości ok. 30 cm i zawieś za
jeden koniec tak, aby zwisał swobodnie np. ze statywu
lub brzegu stołu.
3. Zbliżaj powoli rolkę taśmy do wiszącego kawałka taśmy.
Obserwuj oddziaływanie między paskiem taśmy a rol-
ką. Jak się ono zmienia w zależności od tego, w jakiej
odległo ści od siebie znajdują się pasek taśmy i rolka?
4. Odetnij drugi kawałek taśmy tej samej długości co
pierwszy i przyklej jednym końcem do palca tak, aby
zwisał luźno.
5. Zbliż do siebie kawałki taśmy stroną nieposmarowaną
klejem i obserwuj, jak wzajemnie na siebie oddziałują.
6. Opisz swoje obserwacje. Skorzystaj przy tym z wiado-
mości ze szkoły podstawowej.
W doświadczeniu możemy łatwo zaobserwować, że dwa paski taśmy się odpychają,
a pasek i rolka – przyciągają. Oddziaływanie jest silniejsze, gdy ciała znajdują się bli-
żej. Tą zależnością od odległości zajmiemy się dokładniej w lekcji 3.
Teraz przypomnimy, od czego zależy rodzaj oddziaływania, czyli kiedy mamy do
czynienia z przyciąganiem, a kiedy – z odpychaniem.

Wskazówki praktyczne (elektrostatyka)
W doświadczeniach z elektrostatyki spotykamy się z bardzo wysokimi napięciami. Nie są
one niebezpieczne dla człowieka, ponieważ jednocześnie mamy do czynienia z bardzo
małym ładunkiem, czyli z małą energią.
W wielu doświadczeniach problemem jest pochłanianie wody z powietrza przez papier
lub bawełnianą nić, co powoduje, że przewodzą one prąd. Choć to przewodnictwo jest
bardzo słabe, jednak zauważalne przy niewielkich ładunkach, z którymi mamy do czynie-
nia w elektrostatyce. Dlatego lepiej zastosować się do kilku wskazówek.
1. Przyrządy do doświadczeń warto ostrożnie wysuszyć
suszarką do włosów.
2. Zamiast nici bawełnianych najlepiej stosować materia-
ły nieabsorbujące wody, takie jak plastikowa wstążka
(używana do wiązania bukietów i pakowania prezentów),
żyłka wędkarska, rozcięta gumka recepturka.
3. Także ciało ludzkie jest dobrym przewodnikiem, dlatego
aby nie rozładować przyrządów, nie należy dotykać ich
metalowych części.

7